Çevrimdışı
2. ÜNİTE: UYGARLIĞIN DOĞUŞU VE İLK UYGARLIKLAR
1. KONU: TARİHİ ÇAĞLARA GİRİŞ
1. KONU: TARİHİ ÇAĞLARA GİRİŞ
+ Yazı, Mezopotamya'da Sümer şehir devletleri zamanmda bulunmuştur. (M.O. 3200-3500)
+ Yazı, tarih bilgilerinin ortaya çıkmasına hız kazandırmıştır.
+ Yazının bulunuşu tarihçiler tarafından tarihin başlangıcı olarak kabul edilir.
+ Tarih yazının icadıyla başlar.
+ Tarihçiler yazının bulunuşunu tarihin başlangıcı olarak kabul ederler. Çünkü yazının bulunuşu ile birlikte o
dönemler hakkındaki bilgilerimiz birdenbire artmıştır.
+ Bu nedenle yazının icadından önceki dönemlere, o dönem hakkındaki bilgilerimiz sadece yazısız belgelere
dayandığı ve az olduğu için KaranIık Devirler veya Tarih öncesi Devirler denir.
+ Yazının bulunuşundan sonra bilgilerimiz birden bire artar. Yazının icadından sonraki dönemlere de Tarih
Devirleri (Çağları) denir.
1. TARiH ÖNCESi CAGLAR
a. Taş Çağı (MO 600.000-5.000)
Eski Taş Çağı (Paleolitik)
- İnsanlığın yaşadığı en eski ve uzun devirdir.
- İnsanlar avcı ve toplayıcı, yani tüketicilerdir.
- Mağara ve ağaç kovuklan barınak olarak kullanılmıştır.
- Mağara duvarına resimler yapılmıştır.
- Göçebe yaşam tarzı vardır.
- Taş ve kemikten kesiciler, deliciler, iğneler, bizler yapılmıştır.
- Dönemin sonlanna doğru ateş bulunmuştur.
- Dünyada Paleolitik Döneme ait ilk izlere İspanya’daki Altamira, Fransa’da Lasque (Laskö) mağaralarında rastlanmıştır.
- Türkiye’de; Antalya’da Karain, Beldibi ve Belbaşı İstanbul’da Yarımburgaz mağaraları örnek gösterilebilir.
- Yarımburgaz Mağarası, Türkiye’deki bilinen en eski yerleşim yeridir.
- Yontma Taş Çağı'ndan Cilalı Taş Çağı'na geçiş dönemidir. Buzullar erimeye başlamıştır.
- İnsanlar ölü gömmeyi ve balık avlamayı öğrenmişlerdir.
- Türkiye’de bu dönemi aydınlatan merkezler; Antalya’da Beldibi, Ankara’da Macunçay, Göller yöresinde Baradiz, Samsun’da Tekkeköy mağaralarıdır.
- Buzul Çağı sona ermiştir.
- Tarımsal üretim başlamıştır.
- İnsanlar üretici durumundadır.
- Bazı hayvanlar evcilleştirilmiştir.
- Özel mulkiyet kavramı doğmuştur.
- Değiş-tokuş şeklinde ticaret başlamıştır.
- Meslekler doğmuş, işbölümu ortaya çıkmıştır.
- Köyler kurulmuştur.
- Bitki liflerinden elbise yapılmış, dokumacılık başlamıştır.
- Menhir ve dolmen denilen anıtmezarlar yapılmıştır.
- Türkiye’de bu çağa ait kalıntılara Konya yakınlarında bulunan Çatalhöyük, Diyarbakır yakınlarında bulunan Çayönü ve Gaziantep Sakçagözü’nde rastlanmıştır.
- Çayönü Türkiye’de ve Güneydoğu Avrupa’da Yeni Taş Çağında kurulan ilk köy yerleşim yeri, Konya’da bulunan Çatalhöyük ise insanlık tarihinin ilk şehir yerleşmesi olarak kabul edilmektedir.
b. Maden Çağı
Bakır Çağı
- Kolay işlendiğinden bakı r madeni kullanılmıştır.
- Baktrdan araç ve gereçler yapılmıştır.
- Köyler büyümüştür.
- Altın ve gümüş işlemeciliği zamanla gelişmiştir.
- Türkiye’de bu döneme ait merkezler; Çorum’da Alacahöyük, Denizli’de Beycesultan, Çanakkale’de Kumtepe ve Truva, Samsun’da İkiztepe gibi yerleşim yerleri bulunmaktadır.
- Bakır ve kalayın karışımıyla daha sert olan tunç elde edilmiştir.
- Tekerlek icat edilmiştir.
- Hayvan arabaları kullanılmış, daha mesafeli ticaret başlamıştır.
- Bu dönemde site adı verilen ilk şehir devletleri kurulmuş, bunun ardından Mezopotamya’da Sümer ve Akad; Anadolu’da Hitit Devleti gibi ilk büyük devletler ortaya çıkmıştır.
- Türkiye’de bu döneme ait merkezler; Ankara’da Ahlatlıbel, Kayseri’de Kültepe yer almaktadır.
- Daha dayanıklı araçlar ve silahlar yapılmıştır.
- Saban ve orak kullanılmasıyla üretim artmıştır.
- İmparatorluklar kurulmuştur.
- Yazının bulunmasıyla tarih öncesi devirler sona ermiştir.
- Burdur’da Hacılar, Çanakkale’de Truva, Yozgat’ta Alişar, Çorum’da Alacahöyük bu çağ yerleşmelere örnek gösterilebilir.
+ Tarih öncesi dönemlerin devirlere ayrılmasında, kullanılan araç ve gereçlerin malzemesi dikkate alınmıştır.
+ Tarih öncesidönemlere karanlık devirler de denir.
+ Bütün devirler bütün toplumlarda aynı anda yaşanmamıştır.
+ Her toplum bütün devirleri sırasıyla yaşamamıştır.
+ Devlet düşüncesinin ortaya çıkması Tunç Devri'ndedir.
+ İnsanlann ihtiyaçları, icatları ortaya çıkarmıştır.
2. TARiH ÇAĞLARI
- İlkçağ: (Yazının icadı M. 3200- Kavimler Göçü 375)
- Ortaçağ: (Kavimler Göçü 375- İstanbul'un Fethi 1453)
- Yeniçağ: (İstanbul'un Fethi 1453 - Fransız İhtilali 1789)
- Yakınçağ: (Fransız İhtilali 1789- Günümüze dek.)
