Çevrimdışı
nusretk
Member
Nusret Karaca(İstanbul Gezi-Araştırma ve Derlemelerinden Kısa Notlar)
.....
İNCİLİ KÖŞK ÜZERİNE KISACA
(Nusret Karaca)
Sarayburnu’ndan Haliç kıyısında Ayvansaray’a, Yedikule’den Topkapı’ya
uzanan İstanbul Surları, Bizans İmparatoru II.Theodosius tarafından yaptırılmıştır.(408-450)
İncili Köşk, İstanbul’da Topkapı Sarayı’na ait bir bölüm.16.Y.Y.'da (1588-1591) III.Murad döneminde Sadrazam(+) Koca Sinan Paşa tarafından Mimar Davud ağa'ya Cankurtarandaki surların üzerine balıkhane ve değirmen kapıları arasına yaptırılmış.
Sahil köşkleri dizisinin en önemli yapılarından biri
.Sinan Paşa köşkü ve Çayır Köşkü
olarak da bilinir.
İncil Köşk ismini kubbesine asılmış inci püsküllü toplardan alır.
Bu köşkün ahşap olan bölümü 1863 yılında yanmıştır.
II.Mahmud döneminde Rumeli ön plâna çıkınca köşk iyice unutulur.
Rumeli demiryolunun Sirkeci’ye doğru tasarlandığı için Sultan Abdülaziz demiryolunun sahilden ve sarayın bahçesinden geçirilmesine izin verir.
Bu durum kıyıda bulunan kasır ve saraylarla birlikte bu köşkü’n de yok edilmesine yol açar.
Abdurrahman Şeref, Galib Paşa’nın serkurenâlıkta(×) bulunduğu sırada fazla masraflara sebep oldukları gerekçesiyle köşkleri yıktırdığını yazar.
Köşkün şimdi yalnızca alt tabanı mevcuttur.
...
III.Murad'ın bu köşkü çok sevmiştir. Kendisinin Ayazmaya eğlenmeye giden Rumları seyrettiği ve bundan mutluluk duydu belirtilir.
Bir rivayete göre de padişah III. Murad rahatsızlığında bir gün köşkteyken İskenderiye’den Osmanlı donanması dönmektedir.
Ve gelenek üzerine kadırgalar sarayın önünden geçerken sarayı selamlamak için top atışı yaparlar.
Top atışları üzerine köşk umulmadık bir biçimde sarsılır.
Donanma daha önce yüzlerce kez saray önünden geçmiş ve yüzlerce kere de sarayı selamlamak için top atışı yapmıştır. Bunların hiçbirinde hiçbir şey olmamıştır.
Ancak ilk kez böyle bir durumla
karşılaşılmıştır.
Bu sarsıntıda Padişahın önünde oturduğu pencerenin camları kırılmıştır.
Hasta olan Sultan III. Murat bu durumu hayra yormaz, der ki çevresine ”Bizim bu köşke son gelişimize işaret olsa gerek.”
Dediği gibi de olur.
Bir daha gelemez.
Çünkü birkaç gün sonra vefat eder.(*)
...
(+)
Sadrazam:Osmanlı İmparatorluğu İmparatorluğu'nda padişah adına devlet işlerini yöneten en yüksek derecedeki devlet adamı.
...
(×)
Serkurenak:Baş mabeynci.
Baş mabeynci:Mabeyncilerin başı.
Mabeynci:Osmanlı döneminde, padişahın dışarıyla olan ilişkilerine bakan, onun buyruklarını ilgililere bildiren, kimi kişilerin dileklerini de padişaha ileten görevli.
..
(*)
İstanbul Gezilerim,Eyüp Lisesi Sanat Tarihi dersleri,Eğitim Enstitüsü Sanat Tarihi dersleri,Kent gezi rehber bilgileri,
İ.B.B.Kültür A.Ş Etkinlikleri (Yayınlar),
Tarih Sohbet ve Söyleşileri,TDV.İstanbul İslâm Ansiklopedisi.Marin Mimarlık.
Milli Saraylar,Tarih Terimleri Sözlüğü
.....
İNCİLİ KÖŞK ÜZERİNE KISACA
(Nusret Karaca)
Sarayburnu’ndan Haliç kıyısında Ayvansaray’a, Yedikule’den Topkapı’ya
uzanan İstanbul Surları, Bizans İmparatoru II.Theodosius tarafından yaptırılmıştır.(408-450)
İncili Köşk, İstanbul’da Topkapı Sarayı’na ait bir bölüm.16.Y.Y.'da (1588-1591) III.Murad döneminde Sadrazam(+) Koca Sinan Paşa tarafından Mimar Davud ağa'ya Cankurtarandaki surların üzerine balıkhane ve değirmen kapıları arasına yaptırılmış.
Sahil köşkleri dizisinin en önemli yapılarından biri
.Sinan Paşa köşkü ve Çayır Köşkü
olarak da bilinir.
İncil Köşk ismini kubbesine asılmış inci püsküllü toplardan alır.
Bu köşkün ahşap olan bölümü 1863 yılında yanmıştır.
II.Mahmud döneminde Rumeli ön plâna çıkınca köşk iyice unutulur.
Rumeli demiryolunun Sirkeci’ye doğru tasarlandığı için Sultan Abdülaziz demiryolunun sahilden ve sarayın bahçesinden geçirilmesine izin verir.
Bu durum kıyıda bulunan kasır ve saraylarla birlikte bu köşkü’n de yok edilmesine yol açar.
Abdurrahman Şeref, Galib Paşa’nın serkurenâlıkta(×) bulunduğu sırada fazla masraflara sebep oldukları gerekçesiyle köşkleri yıktırdığını yazar.
Köşkün şimdi yalnızca alt tabanı mevcuttur.
...
III.Murad'ın bu köşkü çok sevmiştir. Kendisinin Ayazmaya eğlenmeye giden Rumları seyrettiği ve bundan mutluluk duydu belirtilir.
Bir rivayete göre de padişah III. Murad rahatsızlığında bir gün köşkteyken İskenderiye’den Osmanlı donanması dönmektedir.
Ve gelenek üzerine kadırgalar sarayın önünden geçerken sarayı selamlamak için top atışı yaparlar.
Top atışları üzerine köşk umulmadık bir biçimde sarsılır.
Donanma daha önce yüzlerce kez saray önünden geçmiş ve yüzlerce kere de sarayı selamlamak için top atışı yapmıştır. Bunların hiçbirinde hiçbir şey olmamıştır.
Ancak ilk kez böyle bir durumla
karşılaşılmıştır.
Bu sarsıntıda Padişahın önünde oturduğu pencerenin camları kırılmıştır.
Hasta olan Sultan III. Murat bu durumu hayra yormaz, der ki çevresine ”Bizim bu köşke son gelişimize işaret olsa gerek.”
Dediği gibi de olur.
Bir daha gelemez.
Çünkü birkaç gün sonra vefat eder.(*)
...
(+)
Sadrazam:Osmanlı İmparatorluğu İmparatorluğu'nda padişah adına devlet işlerini yöneten en yüksek derecedeki devlet adamı.
...
(×)
Serkurenak:Baş mabeynci.
Baş mabeynci:Mabeyncilerin başı.
Mabeynci:Osmanlı döneminde, padişahın dışarıyla olan ilişkilerine bakan, onun buyruklarını ilgililere bildiren, kimi kişilerin dileklerini de padişaha ileten görevli.
..
(*)
İstanbul Gezilerim,Eyüp Lisesi Sanat Tarihi dersleri,Eğitim Enstitüsü Sanat Tarihi dersleri,Kent gezi rehber bilgileri,
İ.B.B.Kültür A.Ş Etkinlikleri (Yayınlar),
Tarih Sohbet ve Söyleşileri,TDV.İstanbul İslâm Ansiklopedisi.Marin Mimarlık.
Milli Saraylar,Tarih Terimleri Sözlüğü