Çevrimdışı
OSMANLI DEVLETİ’NDE ANAYASAL DÜZENE GEÇİŞ VE SİYASİ GELİŞMELER
I. Meşrutiyetin İlanı Konu Anlatımı
I. Meşrutiyetin İlanı Konu Anlatımı
Osmanlı Devleti’nin çöküşten kurtarılması için neler yapılması gerektiği konusunda Osmanlı aydınlarının görüşleri nelerdir?
Namık Kemal'in Görüşleri
- Anayasa ve eğitim sistemi değişmeli.
- Eğitimle bireyler aydınlanacaktır.
- Batı tarzı yenilikler yapılmalı.
- Bu zamana kadar yapılan yenilikler yeterli değildir.
- Balkanlardaki isyanların sana ermesi için Osmanlıcılık düşüncesi etrafında birleşilmelidir.
- Meşrutiyet ilan edilmelidir.
- Kurumlar, batı örneğine göre yeniden düzenlenmeli
- Din ve devlet işleri birbirine karıştırlmamalıdır.
- Bir an once Kanun-u Esasi hazılanmalıdır.
- Toplumun her kesimini temsil eden bir meclis oluşturulmalıdır.
- İnsan haklan, eşitlik, özgürlük ve hukukun üstünlüğü hayata geçirilmelidir.
Jön Türkler
- Avrupa'da eğitim görmüş ve oradaki gelişmeleri takip eden kimi aydınlar, kendilerini Genç Osmanlılar olarak adlandırdılar.
- Jön Türklere göre; Osmanlı Devleti'ni dağılmaktan kurtarmak için bir anayasanın hazılanması ve meclisin açılması gerekli idi. Bunun önünündeki en büyük engelde padişahtı.
- Ziya Paşa, Namık Kemal, Mithat Paşa ve Hüseyin Avni Paşa önderliğindeki Yeni Osmanlılar, Abdülaziz'i tahttan indirdiler.
- Önce V. Murat'ı, ardından da Meşrutiyet'i ilan edeceğine söz veren II. Abdülhamit'i padişah yaptılar.
- II. Abdülhamit, söz verdiği gibi derhal II. Meşrutiyet'i ilan etti.
- İlk anayasa, Kanun-u Esasi, Mithat Paşa tarafından hazırlanmıştır.
- İstanbul Konferansı'nın toplanması sırasında ilan edilmiştir.
- Meşrutiyet'in ve Kanun-u Esasi'nin yayınlanmasında Genç Osmanlılar'ın etkisi vardır.
I. Meşrutiyet'in İlanı'nın Sebepleri
İç Sebepler:
- Osmanlı'yı yıkılmaktan kurtarmak
- Azınlıkların devlete bağlılığını arttırmak
- Jön Türklerin çalışmaları.
- Balkan Meselesi'nin çözümü amacıyla toplanan Tersane Konferansı'nda azınlıklar konusunda Avrupalı devletlerin baskısını engellemek.
Kanun-u Esasinin Önemli Maddeleri
- Herkes kanun ve devlet karşısında eşit haklara sahiptir.
- Herkese eğitim, öğretim, mülkiyet hakkı, basın, yayın ve din özgürlüğü verilmiştir.
- Yasama yetkisi Ayan Meclisi ve Meb'usan Meclisi'ne aittir.
- Ayan Meclisi üyeleri padişah tarafından seçilecek ve ömür boyu görevde olacaklardır.
- Meb'usan Meclisi'nin milletvekilleri, dört yılda bir, seçimle ve erkeklerin seçimiyle milletvekili seçileceklerdir.
- Yürütme yetkisi padişahın bulunduğu Bakanlar Kurulu'na aittir.
- Hükümetin kurulması ve görevden alınması yetkisi padişaha aittir.
- Hükümet, padişaha karşı sorumludur.
- Meclisi açma ve kapama yetkisi padişaha aittir.
- Kanun teklifini yalnızca Hükümet yapabilecek ve kanunlar padişahın onayından sonra yürürlüğe girecektir.
Yukarıda verilen Kanunuesasi maddelerinin demokratik olmayanları hangileridir?
Altı çizili maddeler demokratik değildir.
Kanun-u Esasinin Önemi
- Osmanlı'da halk ilk kez yönetime katılmış; halk seçme, seçilme ve temsil hakkını kullanmıştır.
- Azınlıklar da meclise girmiştir. (İlk Mebusan Meclisi’nde 69 Müslüman, 46 gayrimüslim toplam 115 milletvekili bulunuyordu.)
- Kanun-u Esasi, Türk tarihindeki ilk anayasadır.
II. Abdülhamit'in I. Meşrutiyet'i Kaldırma Nedenleri
- 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın (93 Harbi) başlaması ve meclisten bir karar çıkarılamaması.
- Azınlık ve gayr-i müslim milletvekillerinin olumsuz çalışmaları.
- Yine de I.Meşrutiyetin ilanı, Yeni Osmanlıların (Jön-Türkler) zaferidir.